Τα ευρωομόλογα στο ΕΚ

Η δραματική αύξηση του επιτοκίου δανεισμού πολλών κρατών μελών της Ένωσης έχει φέρει στο προσκήνιο την ιδέα έκδοσης κοινού ευρωπαϊκού "ευρωομολόγου" και, στις 15 Φεβρουαρίου στο Στρασβούργο, το ΕΚ τοποθετείται με ψήφισμα μετά από συζήτηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή στις 14.

Το ομόλογο, στην ουσία ένα συμβόλαιο, είναι η συμφωνία μεταξύ πιστωτή και δανειολήπτη με το οποίο ο πρώτος δέχεται να δανείσει στον δεύτερο με σταθερό και προσυμφωνημένο επιτόκιο. Υπολογίζοντας το επιτόκιο που θα ζητήσει για να δανείσει το ποσό, ο πιστωτής συνεκτιμά και τον κίνδυνο να μην πληρωθεί λόγω χρεοκοπίας του δανειολήπτη και όσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος αυτός τόσο υψηλότερο είναι το επιτόκιο που ζητά και αντιστοίχως υψηλότερο γίνεται για τον δανειολήπτη το κόστος εξυπηρέτησης ή αποπληρωμής του δανείου.

Στην ευρωζώνη σήμερα, οι υπερχρεωμένες χώρες που, επιπλέον βρίσκονται με αποδυναμωμένες οικονομίες καταβάλλουν έτσι επιτόκιο πολύ υψηλότερο από ότι κατέβαλλαν παλαιότερα κάτι που με τη σειρά του καθιστά ακόμα πιο δύσκολη την εξυπηρέτηση του δανείου αλλά και τη γενικότερη άσκηση οικονομικής πολιτικής.

Πέρυσι, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε "Πράσινη Βίβλο" για τα ευρωομόλογα ως προάγγελο ενδεχόμενης νομοθετικής κίνησης. Τα ευρωομόλογα θα μπορούσαν να αποτελέσουν εργαλείο κοινής διαχείρισης του χρέους στη ζώνη ευρώ, αποφέροντας, όπως  πιστεύεται:

• ένα νέο εργαλείο στήριξης των κρατών μελών που βρίσκονται στην πιο δύσκολη θέση διασφαλίζοντας τους πιστωτές και ανοίγοντας έτσι νέες προοπτικές δανεισμού για τις χώρες αυτές.
• αναβαθμισμένη πιστοληπτική ικανότητα για τα κράτη που σήμερα έχουν βρεθεί ακόμα και εκτός αγορών
• μειωμένο μέσο κόστος δανεισμού
• σημαντική εμβάθυνση της Οικονομικής και Νομισματική Ένωσης της ΕΕ με αντίστοιχη ενίσχυση της αντοχής της ζώνης ευρώ
• ενίσχυση της θέσης του ευρώ στις διεθνείς αγορές

Ωστόσο ορισμένες από τις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν σήμερα τις καλύτερες "βαθμολογίες" πιστοληπτικής ικανότητας και ως εκ τούτου από τα χαμηλότερα επιτόκια αντιδρούν γιατί εκτιμούν ότι η έκδοση ευρωομολόγων θα μεταφρασθεί στη δική τους περίπτωση σε αύξηση μάλλον παρά μείωση του επιτοκίου δανεισμού. Οι χώρες αυτές θεωρούν έτσι ότι μοναδική διέξοδος είναι να μειωθούν τα ελλείμματα των κρατών μελών ώστε και οι δανειακές ανάγκες να περιορισθούν και οι πιστωτές να έχουν μεγαλύτερη αισιοδοξία για την προοπτική της οικονομίας άρα και τις πιθανότητες να εισπράξουν τα όσα δανείζουν.

ΕΚ: η δημοσιονομική πειθαρχία προϋπόθεση για την έκδοση ευρωομολόγων

Τα μέλη της επιτροπής Οικονομικών του ΕΚ, με ψήφισμα (μη νομοθετικού χαρακτήρα) που υιοθέτησαν το Δεκέμβριο καλωσόρισαν τα βήματα που έκανε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προς την κατεύθυνση της έκδοσης ευρωομολόγων αλλά τονίζουν ότι η τελική της πρόταση θα πρέπει να περιλαμβάνει και κάτι περισσότερο: ένα ικανοποιητικό σύστημα αντιμετώπισης του "ηθικού κινδύνου" να παρεκτραπούν ορισμένες χώρες από την οδό της δημοσιονομικής εξυγίανσης καθώς θα έχουν πια εξασφαλίσει άφθονο και φτηνό δανεισμό.

Κάτι τέτοιο, σημειώνουν, είναι απαραίτητο για να δεχθούν τα κράτη με την καλύτερη αξιολόγηση (οι λεγόμενες χώρες ΑΑΑ) να γίνουν τα ευρωομόλογα πραγματικότητα αλλά και για να υποχρεωθούν οι χώρες που θα ευεργετηθούν να προχωρήσουν αποφασιστικά στη μείωση του χρέους τους. Οι ευρωβουλευτές τονίζουν έτσι στο ψήφισμα ότι ο αυστηρότερος δημοσιονομικός συντονισμός και η βελτίωση της οικονομικής διακυβέρνησης στην ΕΕ αποτελούν αναγκαία προϋπόθεση για την έκδοση ευρωομολόγων.

Αναφ.  : 20120126STO36312